Jak się rozwieść z żoną lub mężem? Od czego zacząć?
Liczba rozwodów w Polsce wzrasta z roku na rok. W 2016 roku było ich ok. 70 tysięcy. Zapomnijmy jednak o statystykach. Dopiero, gdy spojrzymy na każdy indywidualny przypadek, widzimy, że za bezdusznymi liczbami kryją się dramaty ludzkie. Decyzja o rozwodzie bywa najtrudniejszą w życiu. Co jednak, gdy już została podjęta? Oto, jak przebrnąć przez formalności krok po kroku.
Od czego zacząć procedurę rozwodową? Co czeka Cię po drodze? Oczywiście, na rozwód nie ma uniwersalnej recepty, bo wszystko zależy od Twojej relacji ze współmałżonkiem. Są jednak kroki, które musisz wykonać, by zakończyć Wasze małżeństwo.
Upewnij się, czy na pewno chcecie się rozwieść
Sąd udziela rozwodu, jeśli między małżonkami zostały zerwane wszystkie więzy – tj. duchowe, fizyczne oraz gospodarcze. Wtedy możemy mówić o tzw. zupełnym rozpadzie pożycia, a w konsekwencji – o podstawach do zakończenia małżeństwa. Czy tak właśnie jest w Waszym przypadku? Zastanów się, czy to krok, który na pewno chcesz podjąć.
Decyzję podejmujesz samodzielnie – np. z uwagi na to, że mąż/ żona dopuścił/-a się zdrady lub w inny sposób jest winny/-a rozpadu pożycia? A może oboje doszliście do wniosku, że bycie razem się nie opłaca? W każdym przypadku, jeszcze przed złożeniem pozwu warto porozmawiać. Zróbcie to sami lub, jeśli potrzebujecie kogoś, kto będzie moderował rozmowę – zdecydujcie się np. na mediacje lub terapię małżeńską.
Jeśli klamka zapadła i nie ma odwrotu, do „gry” wkroczyć musi sąd.
Jak złożyć pozew o rozwód?
Po pierwsze i najważniejsze – pozew zwyczajowo składa się do sądu rejonowego najbliższego ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżeństwa. Jeśli ten znajduje się zbyt daleko, można to zrobić w sądzie bliskim obecnego miejsca zamieszkania powoda lub pozwanego.
Po drugie i równie ważne: macie dwie możliwości. Pierwsza jest taka, że pozew jest złożony bez wniosku o orzekanie o winie, druga zaś – z orzeczeniem o winie. Jeśli jesteście oboje zdecydowani na zakończenie małżeństwa, nim pozew trafi do sądu:
- ustalcie wspólnie szczegóły podziału majątku – spróbujcie wyjaśnić wszelkie problematyczne kwestie bez udziału sądu,
- po dokonaniu uzgodnień – spiszcie je u notariusza, w tym przypadku formalizacja podziału w sądzie będzie po prostu mniej kosztowna (300 zł zamiast 1000 zł),
- jeśli macie dzieci – ustalcie warunki opieki nad nimi – im więcej kwestii spornych, tym dłużej potrwa proces.
Jeżeli pozew jest składany z wnioskiem o orzeczenie o winie, zazwyczaj na wcześniejsze ustalenia nie ma miejsca. Wszystkie żądania trzeba więc uwzględnić w pozwie.
Jak wygląda pozew o rozwód?
- jeśli składacie go bez orzekania o winie, sprawa jest prosta: musicie uzasadnić w nim, że nastąpił zupełny rozpad pożycia,
- jeśli składasz go, żądając orzeczenia o winie – musisz podać powód takiej decyzji i przygotować się na dłuższy proces. Konieczne będzie również zgromadzenie dowodów winy strony pozwanej (np. świadków, dokumentów, sms-ów, maili, itp.) – strona pozwana ma 2 tygodnie na odpowiedzenie na pozew, w której może wyrazić zgodę na warunki, których żądasz lub przedstawić swoją argumentację.
Ważnym elementem jest oznaczenie żądania pozwu. Chodzi tu nie tylko o żądania związane z orzeczeniem o winie, ale także te dotyczące np.:
- orzeczenia o władzy rodzicielskiej (kto ma przejąć opiekę nad dzieckiem i w jakim stopniu),
- orzeczenie o alimentach – warto podkreślić, że powód może w pozwie wskazać deklarowaną kwotę alimentów, którą chce wypłacać na rzecz małoletnich dzieci,
- orzeczenie o eksmisji współmałżonka – jeśli mieszkacie jeszcze pod jednym dachem,
- orzeczenie o alimentach na rzecz współmałżonka (nie może być winnym rozwodu).
Do pozwu należy zawsze dołączyć:
- aktualny odpis aktu małżeństwa (uzyskasz go w urzędzie gminy, w którym zarejestrowane zostało małżeństwo),
- aktualne odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci (jeśli je macie),
- dowód dokonania opłaty od pozwu – wynosi ona zawsze 600 zł.
Jeśli istnieją, dołączasz również dowody winy pozwanej o rozwój strony.
Co z podziałem majątku?
O ile przed ślubem nie podpisaliście intercyzy, majątek co do zasady należy do Was po połowie. Jego podział nie jest jednak tak prosty, jak się wydaje. Podział wspólnie zajmowanego mieszkania, samochodu należącego formalnie do jednego z Was (to nie ma znaczenia przy wspólnocie majątkowej), wspólnie posiadanej firmy… Jego dokonanie przed sądem może narażać na poważne koszty. Dlatego warto, jeśli to tylko możliwe, zrobić to wcześniej u notariusza. Sąd również może się tym zająć, a w sprawach spornych zaleci mediacje.
Podkreślmy, że jeśli między zarobkami małżonków występują rażące różnice, sąd może wydać wyrok dzielący wspólnie zgromadzone środki w inny sposób. To jednak dość rzadkie przypadki.
Alimenty i opieka nad dziećmi
Opieka nad dzieckiem w Polsce zazwyczaj przyznawana jest matce, choć od tej reguły bywają wyjątki. Sąd zazwyczaj bardzo jasno określa nowy podział obowiązków rodzicielskich, a co najważniejsze – „a automatu” zasądza alimenty na dziecko od strony, która nie będzie się zajmować opieką nad nieletnimi.
Pamiętaj również, że możesz zażądać alimentów od współmałżonka na siebie – konieczne jest jednak wykazanie, że rozwód znacznie pogorszy jakość Twojego życia.
Z adwokatem czy bez?
Jeśli występujecie o rozwód wspólnie, bez orzeczenia o winie i nie ma między Wami poważnego sporu co do podziału majątku czy opieki nad dziećmi – w wielu przypadkach poradzicie sobie sami. Jeżeli jednak sprawa jest bardziej skomplikowana, warto przekazać pełnomocnictwo radcy prawnemu lub adwokatowi.