Kim jest syndyk?
Syndyk najogólniej rzecz biorąc, jest osobą, która zajmuje się przeprowadzaniem postępowania upadłościowego firmy. Powoływany jest przez Sąd w momencie ogłoszenia upadłości i ma na celu likwidację majątku danego przedsiębiorstwa. Praktycznie zadanie to wiąże się zwykle z koniecznością likwidacji pozostałego majątku w sposób mający jak najlepiej zabezpieczyć interesy wierzycieli upadłej firmy.
Zasady dokonywania postępowania upadłościowego szczegółowo opisuje Ustawa upadłościowa z dnia 31 grudnia 2015 roku. Reguluje ona przede wszystkim warunki dochodzenia swoich roszczeń przez dłużników z majątku niewypłacalnego przedsiębiorstwa. Coraz częściej dochodzi do tego typu sytuacji. Chociaż traktowane są one jako ostateczność. Wcześniej podejmowane są próby ratowania majątku upadającej firmy. Tym zajmują się doradcy restrukturyzacyjni. Niestety zwykle podejmowane próby ratowania firm postawionych do upadłości kończą się niepowodzeniem.
Od dnia 1 stycznia 2016 roku wszyscy syndycy posiadają również uprawnienia doradcy restrukturyzacyjnego. Nadanie tych praw miało na celu zmniejszenie liczby przedsiębiorstw, których majątki miałyby być przeznaczone do likwidacji.
Prawa i obowiązki syndyka
Głównym obowiązkiem syndyka jest likwidacja majątku upadłego przedsiębiorstwa. Ma on za zadanie zrobić to w sposób najlepiej zaspokajający potrzeby jego wierzycieli. Aby tego dokonać, osoba na tym stanowisku musi uzyskać jak najwięcej informacji dotyczących majątku dłużnika. Poza tymi obowiązkami syndyk musi dodatkowo:
– oszacować, ile warta jest masa upadłościowa;
– wykonać spis inwentarza;
– poinformować wszystkich wierzycieli firmy o ogłoszeniu jej upadłości;
– przygotować plan, który pomoże przeprowadzić likwidację przedsiębiorstwa;
– sprawować opiekę nad upadłym majątkiem;
– przygotować listę wierzycieli oraz określić wysokość roszczeń;
– sprzedać majątek upadłego.
W trakcie wykonywania powyższych czynności syndyk ma obowiązek napisać sprawozdanie oraz sprawozdanie rachunkowe wraz z uzasadnieniem. Dokumenty te składa on swojemu zwierzchnikowi, czyli sędziemu – komisarzowi. Zwykle musi to robić raz na trzy miesiące. Kolejnym jego obowiązkiem jest złożenie tożsamych sprawozdań po całkowitym zakończeniu swojego postępowania.
Syndyk jest osobą bezstronną. Nie jest on uzależniony od dłużnika. Nie jest również przedstawicielem wierzycieli. Pracuje w imieniu i dla Sądu. Ma on prawo do zabezpieczenia nieruchomości należących do upadłego przedsiębiorstwa. Pozostały majątek może ubezpieczyć zarówno przed zniszczeniem, jak i kradzieżą. Jeśli zajdzie taka konieczność może zlecić naprawę lub remont pozostałych budynków i wartości materialnych firmy.
Kto może być syndykiem?
O tym, jak zostać syndykiem mówi ustawa z dnia 15 czerwca 2007 roku. Jest to ustawa regulująca zasady uzyskania licencji syndyka. Osoba sprawująca ten zawód musi znajdować się na liście syndyków, którą prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości. Warunkami koniecznymi do uzyskania wpisu na tę listę są:
– posługiwanie się językiem polskim w sposób, który umożliwi komunikację i podejmowanie czynności będących obowiązkami syndyka;
– posiadanie obywatelstwa jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej. Może nim być również przynależność do EFTA (Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu);
– nieposiadanie przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania tego zawodu;
– posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych;
– wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane w Polsce lub odpowiadający mu tytuł studiów zagranicznych;
– niefigurowanie w KRS;
– posiadanie nieposzlakowanej opinii;
– oświadczenie o niekaralności;
– udokumentowane zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa przeznaczonego do upadłości przez okres co najmniej 3 lat w ciągu ostatnich 15 przed momentem ubiegania się o licencję;
– pozytywny wynik egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną, którą powołuje Minister Sprawiedliwości.
Przystąpienie do egzaminu związane jest z uiszczeniem opłaty oraz złożeniem wniosku do Ministra Sprawiedliwości. Egzaminy odbywają się około 3 razy w roku. Składają się zarówno z części ustnej, jak i pisemnej. Po jego zdaniu przyszły syndyk może ubiegać się o wydanie licencji w ciągu 2 lat.
Syndyk nie otrzymuje comiesięcznej pensji. Jego wynagrodzenie wypłacane jest za przeprowadzone postępowanie. Nie może być ono wyższe niż 140 – krotność wynagrodzenia przeciętnego pracownika w sektorze przedsiębiorstw. Nie może być również niższe niż 3% wartości masy upadłościowej. Otrzymana kwota może być zarówno wynagrodzeniem za miesiąc, jak i za kilka lat pracy.